Mensen en dieren: afhankelijkheid en relaties in perspectief

Echte relaties beginnen pas als je jezelf niet meer hoeft te verbergen.

11-9-2025

Wanneer we kijken naar de natuurlijke wereld, valt een belangrijk verschil tussen mensen en dieren direct op: de mate van afhankelijkheid na de geboorte en de rol die relaties spelen in het leven. Waar veel diersoorten al snel zelfstandig zijn, blijven mensen gedurende een lange periode afhankelijk van zorg, begeleiding en sociale verbinding. Dit biologische gegeven heeft diepgaande gevolgen voor hoe wij relaties vormgeven en waarderen.

Afhankelijkheid na de geboorte
Veel dieren worden geboren met relatief ontwikkelde motorische en zintuiglijke vaardigheden. Een hertenkalf kan bijvoorbeeld vaak al binnen enkele uren staan en lopen, wat essentieel is om te overleven in een omgeving vol roofdieren. Ook jonge vogels leren in korte tijd vliegen, terwijl katachtigen zoals leeuwenwelpen al snel beginnen met jagen onder begeleiding van hun moeder.
Mensenbaby’s daarentegen zijn uiterst kwetsbaar. Ze zijn motorisch beperkt, volledig afhankelijk van voeding, bescherming en emotionele nabijheid. Deze lange periode van afhankelijkheid – vaak aangeduid als een “langdurige jeugd” – stelt ons wel in staat om complexere vaardigheden te leren, zoals taal, cultuur en sociale omgangsvormen. De vraag is echter of taal ons heeft verrijkt of juist in de weg zit? 

De rol van relaties bij mensen
Juist omdat mensen zo’n lange tijd afhankelijk zijn van anderen, speelt het relationele aspect een centrale rol in ons bestaan. Ouders, familieleden en later ook vrienden en partners dragen niet alleen zorg voor de fysieke overleving, maar ook voor de emotionele en psychologische ontwikkeling. Maar ook van afhankelijkheid en het gevoel ergens bij te willen horen.
Relaties bij mensen hebben daarnaast vaak een diepere betekenis dan puur overleven. Ze vormen de basis voor identiteit, zingeving en welzijn. Sociale verbondenheid blijkt zelfs een van de belangrijkste factoren voor gezondheid en geluk. Het ontbreken van betekenisvolle relaties kan leiden tot eenzaamheid, stress en lichamelijke klachten. Dit zie ik steeds meer, vooral bij jongeren.

Relaties bij dieren
In theorie is bij dieren de rol van relaties meestal praktischer en meer gericht op overleving en voortplanting.
• Honden en katten zijn door domesticatie juist meer gericht geraakt op sociale banden met mensen, maar in de kern blijven hun relaties vaak functioneel: veiligheid, voedsel, voortplanting en groepscohesie. Maar ook voor dieren is contact en ‘warmte’ een voorwaarde voor geluk.
• Wilde dieren zoals herten of vogels onderhouden meestal minder langdurige banden. Zodra de jongen zelfstandig zijn, lossen de ouder-kindrelaties vaak op. Uitzonderingen zijn sociale soorten zoals olifanten, dolfijnen en primaten, waar complexe groepsstructuren en langdurige sociale relaties wel bestaan.

Echter wat ik zie bij dieren, ze communiceren niet in taal zoals wij doen, dus ik denk daardoor, ook sneller overprikkeld raken. Niet alleen de maatschappij van 'niet terug kunnen trekken uit sociale zaken' maar ook een overvol hondenuitlaatgebied, mee op terras, mee naar het werk, TV geluid, mensen die continu praten. De dingen die we verwachten van onze hond. Dat is vermoeiend. Het is dan ook goed als je dier af en toe gaat liggen en slapen. Goed voorbeeld, zouden wij ook wat vaker moeten doen. Sommige mensen gaan goed op prikkels, andere helemaal niet. Dit zie je ook bij honden. 

Iedereen heeft ruimte nodig om zichzelf te kunnen zijn, op adem komen. Je continu aanpassen is dodelijk vermoeiend en je kunt er door uitgeput raken. Durft jou hond zichzelf te zijn en te doen waar hij zin in heeft? Spreek je altijd tegen je dier met geluid, laat dat eens achterwege. Kijk naar het verschil.  

Jongeren en de zoektocht naar echte verbinding
In onze moderne samenleving zien we dat het aangaan van betekenisvolle relaties niet vanzelfsprekend is. Voor volwassenen kan het al een uitdaging zijn om nieuwe connecties te vinden, maar voor jongeren ligt dit vaak nog gevoeliger.

Veel jongeren ervaren druk om zich voortdurend aan te passen aan de verwachtingen van hun omgeving – of dat nu vrienden, sociale media of school is. Dit kan ertoe leiden dat zij zichzelf minder authentiek durven te laten zien, waardoor het vinden van echte “soulmates” lastig wordt. De behoefte aan diepe verbondenheid botst vaak met de angst om buitengesloten te worden.

Je continu aanpassen, je niet veilig voelen (al dan niet bewust), continu de omgeving ‘scannen’ is dood vermoeiend en uitputtend voor het zenuwstelsel. Overwerkt voelen, moe zijn, juist hyper gedrag vertonen, uitputting, kan bij mens en dier.
Dit is iets waar ik vaak overlap zie bij mens en dier; een overprikkeld zenuwstelsel.

Het nadeel van mens zijn in deze tijd: Deze generatie groeit op in een tijd waarin oppervlakkige contacten (via apps en online platforms) soms de plaats innemen van langdurige, hechte relaties. Terwijl dieren vaak vrij snel hun plek in een groep vinden, worstelen jongeren juist met vragen als: “Wie ben ik?” en “Waar hoor ik bij?”. Deze zoektocht naar identiteit en echte verbondenheid maakt de adolescentie tot een intensieve en soms verwarrende levensfase.

Hierbij kan ik ondersteunen.

Ondersteuning door homeopathie
Het mooie is dat er manieren bestaan om dieren en mensen – en zeker jongeren – in dit proces te ondersteunen. Homeopathie kan een waardevolle rol spelen, omdat het zowel op fysiek, emotioneel als energetisch niveau werkt.

• Emotioneel kan homeopathie helpen bij gevoelens van onzekerheid, faalangst of het idee zich voortdurend te moeten aanpassen. Bepaalde middelen kunnen jongeren ondersteunen bij het vinden van meer zelfvertrouwen en innerlijke rust, waardoor ze gemakkelijker authentieke verbindingen aangaan.

• Energetisch helpt homeopathie het systeem weer in balans te brengen, zodat iemand beter kan voelen wie hij of zij werkelijk is en waar de eigen grenzen liggen.

• Fysiek kan homeopathie ondersteunen bij klachten die vaak samengaan met emotionele worstelingen, zoals een overprikkeld zenuwstelsel, slaapproblemen, gedrag, angsten, hoofdpijn of een verminderde weerstand.
Door deze gelaagde aanpak ontstaat er ruimte voor om dichter tot zichzelf te komen, waardoor echte relaties en een gevoel van verbondenheid gemakkelijker kunnen groeien en fysieke klachten kunnen afnemen.
rop te klikken.